Lòng của họ rã rời, đau nghiến trong một thứ buồn nghĩa địa đầy bóng ma chia ly, hối tiếc, uất hận, ngã lòng. Cái say duyên mới của người yêu là kích thích tố làm lửa ghen bừng cao trong lòng họ. Nhà giáo dục thay vì đàn áp lòng tự ái của bạn trai, hãy khai thác nó, chuyển cho nó nên một áp lực thành công.
Ozanam viết: Chúng tôi cảm thấy cần có cái gì chiếm hữu chúng tôi và chờ chúng tôi đi. Lấy cái hình thức nầy để sống kiểu trưởng giả đã đành mà để lường gạt thiên hạ, dụ dỗ tình yêu ngày càng hay. Về cảnh sống đời sau, về kinh nghiệm họ cười nhạo.
Họ hiểu huấn lệnh của bạn hình như mau hơn bạn, có điều là nghe ẩu để làm bậy. Có nhiều điều lúc bé thơ họ ngó bằng cặp mắt bồ câu vô tư: họ cười rồi khóc, mới khóc lại cười. người ta thường thấy thoáng trên gương mặt những người nầy một nỗi buồn thắm thía vì sự bẽ bàng của thân phận.
Đứa nào xấu xí, xinh lịch, đen than, trắng tuyết, con gái, con trai, giàu nghèo họ coi như nhau cả. Nhưng vào tuổi dậy thì, bạn trai như tôi đã nói bắt đầu ngắm nét đẹp của thiên nhiên. Còn nói đến óc trưởng giả thì bạn trai đã bị lậm trong đường gân thớ thịt.
Vì mồi vật chất mê hoặc, nhiều thế nhân mất đi óc hướng thượng, quên hẳn trên đầu có ai, chết rồi còn lại cái gì. Ta thử coi họ lật hạ cái gì. Lấy cái hình thức nầy để sống kiểu trưởng giả đã đành mà để lường gạt thiên hạ, dụ dỗ tình yêu ngày càng hay.
Ở trong nôi họ quơ tay, chòi chân , ngó dáo dác, lăn trở. Thiếu gì đ àn bà chim sa cá lặn ưng những ông chồng mà gương mặt xấu xí đến nỗi con nít thấy khóc ròng. Vô lớp giáo sư giảng bài mặc kệ: họ lấy ra thưởng thức.
Tôi sẽ khen họ thêm ở số sau về đức hy sinh của họ. Người ta đã nhân danh tự do, giao thiệp rộng, giải trí, học tập thiên nhiên mà giết hại bao tâm hồn trong trắng. Thác nước biết lợi dụng có thể giúp phát điện.
Môn chơi nầy cũng làm cho thiên hạ biết đượctính tình của người khiêu vũ xuyên qua nét mặt, nụ cười, sóng mắt, tiết điệu, cử bộ. Tôi thấy một sai lầm của nền giáo dục hiện đại là quá thiên về trí hiểu, không chịu bắt trẻ con học thuộc lòng. Họ muốn cảm thông đời sống với những người ngoài gia đình mà tiện nhất là các bạn chơi và bạn lớp của họ.
Nên giữ cửa lòng mình tân nghiêm. Làm sao nhà giáo dục thân mật, chân thành chỉ cho các bạn trai ấy biết những chân lý nầy. tôi biết nhiều nam sinh có cả một tổ chức rất khoa học, rất tế vi để phá hoại lòng băng tuyết của hằng lố nữ sinh.
Thật là đẹp mấy tiếng Thanh niên Cộng hòa. Hậu sinh khả úy hay khả cụ. Có cái mâu thuẫn này là bạn trai như ta đã biết tự nhiên dễ bội bạc.